فتق دیسک
استخوان ها (مهره ها) که ستون فقرات را در پشت تشکیل می دهند توسط دیسک ها محافظت می شوند . این دیسک‌ها مانند بالش‌های کوچک، گرد هستند، با یک لایه بیرونی سخت (حلقه‌ای) که هسته را احاطه کرده است. دیسک هایی که بین هر یک از مهره های ستون فقرات قرار دارند، به عنوان ضربه گیر برای استخوان های ستون فقرات عمل می کنند.
فتق دیسک (که به آن برآمده، لغزش یا پاره شده نیز گفته می شود) قطعه ای از هسته دیسک است که از طریق پارگی یا پارگی حلق از حلق به داخل کانال نخاعی رانده می شود. دیسک هایی که دچار فتق می شوند معمولا در مراحل اولیه انحطاط هستند. کانال نخاعی فضای محدودی دارد که برای عصب نخاعی و قطعه دیسک جابجا شده ناکافی است. به دلیل این جابجایی، دیسک بر روی اعصاب ستون فقرات فشار می آورد و اغلب باعث ایجاد درد می شود که ممکن است شدید باشد.
فتق دیسک می تواند در هر قسمتی از ستون فقرات ایجاد شود. فتق دیسک در قسمت تحتانی کمر (کمر) شایع‌تر است، اما در گردن (ستون فقرات گردنی) نیز رخ می‌دهد. ناحیه ای که در آن درد تجربه می شود بستگی به این دارد که کدام قسمت از ستون فقرات تحت تاثیر قرار گرفته است.
یک فشار یا آسیب بیش از حد ممکن است باعث فتق دیسک شود. با این حال، مواد دیسک به طور طبیعی با افزایش سن تخریب می‌شوند و رباط‌هایی که آن را در جای خود نگه می‌دارند شروع به ضعیف شدن می‌کنند. با پیشرفت این انحطاط، یک فشار نسبتاً جزئی یا حرکت پیچشی می تواند باعث پارگی دیسک شود.
افراد خاصی ممکن است در برابر مشکلات دیسک آسیب پذیرتر باشند و در نتیجه ممکن است در چندین نقطه در امتداد ستون فقرات دچار فتق دیسک شوند. تحقیقات نشان داده است که استعداد فتق دیسک ممکن است در خانواده هایی با چندین عضو مبتلا وجود داشته باشد.
بسته به موقعیت فتق دیسک و اندازه فتق، علائم بسیار متفاوت است. اگر فتق دیسک به عصب فشار نیاورد، ممکن است بیمار دچار کمردرد شود یا اصلاً درد نداشته باشد. اگر به عصب فشار می آورد، ممکن است درد، بی حسی یا ضعف در ناحیه ای از بدن که عصب به آن حرکت می کند، وجود داشته باشد. به طور معمول، قبل از فتق دیسک، یک دوره کمردرد یا سابقه طولانی دوره های متناوب کمردرد رخ می دهد.
ستون فقرات کمری (کمر): سیاتیک / رادیکولوپاتی اغلب از فتق دیسک در قسمت پایین کمر ایجاد می شود. فشار روی یک یا چند عصب که به عصب سیاتیک کمک می کنند می تواند باعث درد، سوزش، سوزن سوزن شدن و بی حسی شود که از باسن به ساق پا و گاهی اوقات به پا منتشر می شود. معمولاً یک طرف (چپ یا راست) تحت تأثیر قرار می گیرد. این درد اغلب به صورت تیز و شبیه شوک الکتریکی توصیف می شود. ممکن است با ایستادن، راه رفتن یا نشستن شدیدتر شود. صاف کردن پا در سمت آسیب دیده اغلب می تواند درد را بدتر کند. همراه با پا درد، فرد ممکن است کمردرد را تجربه کند. با این حال، برای سیاتیک حاد، درد در ساق پا اغلب بدتر از درد در ناحیه کمر است.
ستون فقرات گردنی (گردن): رادیکولوپاتی گردنی علائم فشردگی عصب در گردن است که ممکن است شامل درد مبهم یا تیز در گردن یا بین تیغه‌های شانه، دردی که از بازو به سمت دست یا انگشتان می‌رسد یا بی‌حسی یا گزگز در گردن باشد. شانه یا بازو درد ممکن است با موقعیت ها یا حرکات خاصی از گردن افزایش یابد.
خوشبختانه اکثر فتق های دیسک نیازی به جراحی ندارند. با گذشت زمان، علائم سیاتیک/رادیکولوپاتی تقریباً در 9 نفر از 10 نفر بهبود می یابد. زمان بهبود متفاوت است و از چند روز تا چند هفته متغیر است.
دستورالعمل های عمومی
- فعالیت ها را برای 2 تا 3 روز محدود کنید. پیاده روی در حد تحمل همراه با یک ضد التهاب مانند ایبوپروفن توصیه می شود، اگر برای بیمار منع مصرف ندارد. تختخواب توصیه نمی شود.
- ارزیابی مراقبت های اولیه در این مدت ممکن است منجر به در نظر گرفتن سایر درمان های غیرجراحی ذکر شده در زیر شود، مانند فیزیوتراپی.
- تصویربرداری رادیوگرافی، مانند MRI، توسط کالج رادیولوژی آمریکا توصیه نمی شود، مگر اینکه علائم به مدت شش هفته وجود داشته باشد.
- در صورت تداوم علائم بیش از چهار هفته، ارجاع به متخصص ستون فقرات، مانند جراح مغز و اعصاب نیز توصیه می شود. یک متخصص اغلب مایل است تصویربرداری پیشرفته، مانند MRI، قبل از قرار ملاقات انجام شود.
- در صورت وجود علائم ضعف قابل توجه پا/بازو، از دست دادن احساس در ناحیه تناسلی/رکتال، عدم کنترل ادرار یا مدفوع، سابقه سرطان متاستاتیک، عفونت قابل توجه اخیر یا تب و رادیکولوپاتی یا افتادن، ارزیابی و تصویربرداری فوری توصیه می شود. /جراحتی که باعث درد شد. همچنین برای یافته های نقص عصبی پیشرونده (مانند ضعف پیشرونده) در معاینه باید زودتر تصویربرداری در نظر گرفته شود.
روش های تست در زیر ذکر شده است. رایج ترین تصویربرداری برای این وضعیت MRI است. اشعه ایکس ساده از ناحیه آسیب دیده اغلب برای تکمیل ارزیابی مهره اضافه می شود. لطفاً توجه داشته باشید که فتق دیسک در اشعه ایکس ساده قابل مشاهده نیست. سی تی اسکن و میلوگرام بیشتر قبل از MRI ??استفاده می شد، اما در حال حاضر به ندرت به عنوان تصویربرداری تشخیصی اولیه سفارش داده می شود، مگر اینکه شرایط خاصی وجود داشته باشد که استفاده از آنها را تضمین کند. الکترومیوگرام به ندرت استفاده می شود.
- اشعه ایکس: استفاده از تابش برای تولید فیلم یا تصویر بخشی از بدن می تواند ساختار مهره ها و طرح کلی مفاصل را نشان دهد. اشعه ایکس از ستون فقرات برای جستجوی سایر علل بالقوه درد مانند تومورها، عفونت ها، شکستگی ها و غیره گرفته می شود.
- اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT یا CAT scan): یک تصویر تشخیصی که پس از خواندن اشعه ایکس توسط کامپیوتر ایجاد می شود. می تواند شکل و اندازه کانال نخاعی، محتویات آن و ساختارهای اطراف آن را نشان دهد.
- تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) : یک آزمایش تشخیصی که تصاویر سه بعدی از ساختارهای بدن را با استفاده از آهنرباهای قدرتمند و فناوری رایانه تولید می کند. می تواند طناب نخاعی، ریشه های عصبی و نواحی اطراف و همچنین بزرگ شدن، انحطاط و تومورها را نشان دهد.
- میلوگرام: اشعه ایکس از کانال نخاعی به دنبال تزریق ماده حاجب به فضاهای مایع مغزی نخاعی اطراف. می تواند فشار روی نخاع یا اعصاب را به دلیل فتق دیسک، خار استخوان یا تومور نشان دهد.
- الکترومیوگرام و مطالعات هدایت عصبی (EMG/NCS) : این آزمایش‌ها تکانه الکتریکی را در امتداد ریشه‌های عصبی، اعصاب محیطی و بافت ماهیچه‌ای اندازه‌گیری می‌کنند. این نشان می دهد که آیا آسیب عصبی مداوم وجود دارد یا خیر، آیا اعصاب در حالت بهبودی از آسیب گذشته هستند یا اینکه آیا محل دیگری از فشرده سازی عصب وجود دارد یا خیر. این آزمایش به ندرت سفارش داده می شود.
درمان های غیر جراحی
درمان اولیه فتق دیسک معمولا محافظه کارانه و غیر جراحی است. پزشک ممکن است به بیمار توصیه کند که سطح فعالیت کم و بدون درد را برای چند روز تا چند هفته حفظ کند. این به کاهش التهاب عصب نخاعی کمک می کند. تختخواب توصیه نمی شود.
فتق دیسک اغلب با داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی درمان می شود ، اگر درد فقط خفیف تا متوسط ??باشد. تزریق استروئید اپیدورال ممکن است با استفاده از یک سوزن نخاعی تحت هدایت اشعه ایکس برای هدایت دارو به سطح دقیق فتق دیسک انجام شود.
پزشک ممکن است فیزیوتراپی را توصیه کند. درمانگر یک ارزیابی عمیق را انجام خواهد داد، که همراه با تشخیص پزشک، درمانی را به طور خاص برای بیماران مبتلا به فتق دیسک دیکته می کند. درمان ممکن است شامل کشش لگن، ماساژ ملایم، یخ و گرما درمانی، اولتراسوند، تحریک الکتریکی عضلات و تمرینات کششی باشد. داروهای ضد درد و شل کننده های عضلانی نیز ممکن است همراه با فیزیوتراپی مفید باشند.
عمل جراحی
در صورتی که گزینه های درمانی محافظه کارانه مانند فیزیوتراپی و داروها، درد را به طور کلی کاهش نداده یا به پایان نرسانند، ممکن است پزشک جراحی را توصیه کند. پزشکان برای تعیین روش مناسب، گزینه های جراحی را با بیماران در میان می گذارند. مانند هر جراحی دیگری، سن بیمار، سلامت کلی و سایر مسائل در نظر گرفته می شود.
مزایای جراحی باید به دقت در برابر خطرات آن سنجیده شود. اگرچه درصد زیادی از بیماران مبتلا به فتق دیسک پس از جراحی تسکین درد قابل توجهی را گزارش می کنند، اما هیچ تضمینی وجود ندارد که جراحی کمک کند.
ممکن است بیمار کاندید جراحی ستون فقرات در نظر گرفته شود اگر:
- درد رادیکولار فعالیت طبیعی را محدود می کند یا کیفیت زندگی را مختل می کند
- نقایص عصبی پیشرونده مانند ضعف پا و/یا بی حسی ایجاد می شود
- از دست دادن عملکرد طبیعی روده و مثانه
- مشکل در ایستادن یا راه رفتن
- دارو درمانی و فیزیوتراپی بی تاثیر هستند
- وضعیت سلامتی بیمار نسبتاً خوب است
جراحی ستون فقرات کمری
لامینوتومی کمری روشی است که اغلب برای تسکین درد پا و سیاتیک ناشی از فتق دیسک استفاده می شود. از طریق یک برش کوچک در مرکز پشت و روی ناحیه فتق دیسک انجام می شود. در طی این روش، ممکن است بخشی از لامینا برداشته شود. هنگامی که برش از طریق پوست ایجاد می شود، ماهیچه ها به پهلو منتقل می شوند تا جراح بتواند پشت مهره ها را ببیند. یک سوراخ کوچک بین دو مهره ایجاد می شود تا به دیسک فتق دسترسی پیدا کند. پس از برداشتن دیسک از طریق دیسککتومی، ستون فقرات ممکن است نیاز به تثبیت داشته باشد. فیوژن ستون فقرات اغلب همراه با لامینوتومی انجام می شود. در موارد درگیرتر، لامینکتومی ممکن است انجام شود.
در جراحی دیسک مصنوعی، یک برش از طریق شکم ایجاد می شود و دیسک آسیب دیده برداشته و جایگزین می شود. تنها درصد کمی از بیماران کاندید جراحی دیسک مصنوعی هستند. بیمار باید فقط در یک دیسک، بین L4 و L5، یا L5 و S1 (اولین مهره خاجی) دژنراسیون دیسک داشته باشد. بیمار باید حداقل شش ماه تحت درمان مانند فیزیوتراپی، داروهای ضد درد یا استفاده از بریس پشت قرار گرفته باشد، بدون اینکه بهبودی نشان داده شود. بیمار باید از سلامت کلی برخوردار باشد و هیچ نشانه ای از عفونت، پوکی استخوان یا آرتریت نداشته باشد. اگر دژنراسیون بیش از یک دیسک را تحت تاثیر قرار دهد یا درد قابل توجهی در پا وجود داشته باشد، بیمار کاندیدای این جراحی نیست.
جراحی ستون فقرات گردن
تصمیم پزشکی برای انجام عمل از جلوی گردن (قدامی) یا پشت گردن (خلفی) تحت تأثیر محل دقیق فتق دیسک و همچنین تجربه و ترجیح جراح است. بخشی از لامینا ممکن است از طریق لامینوتومی برداشته شود و به دنبال آن فتق دیسک برای روش خلفی برداشته شود. بیمارانی که کاندید عمل جراحی خلفی هستند، اغلب نیازی به فیوژن جراحی ندارند. برای جراحی قدامی، پس از برداشتن دیسک، ستون فقرات باید تثبیت شود. این کار با استفاده از یک صفحه دهانه رحم، دستگاه بین بدن و پیچ ها (ابزار) انجام می شود. در یک گروه منتخب از نامزدها، دیسک مصنوعی دهانه رحم یک گزینه در مقابل فیوژن است.